İlk önce uyarmayalım, bu konu bilgilendirme amaçlıdır ve yazıyı yazış amacım aynı kumarhaneler yazımda olduğu gibi bu konulardan haberdar olmanız içindir. …
Gözler Yalan Söylemez mi?
Bilmeniz gereken ilk konu insanların göz erişim ipuçlarıdır. İnsanların %90’ı geçmişi hatırlamak için gözlerini sola, gelecekle ilgili bir plan içinse gözlerini sağa çevirip düşünürler.
NLP kitaplarında bu konuyla ilgili yığınla bilgi bulabilirsiniz, ben çok kısa geçeceğim. Bu yöntemden yararlanmak için ilk önce onları test etmelisiniz, mesela şimdi hemen deneyebilirsiniz. Şu an evde olan birine gidin ve; ‘İlk okulunun adı neydi?’ diye sorun ve nereye baktığını kontrol edin. ‘İlk taşındığınız evin rengi neydi?’ diye sorun, büyük ihtimal sol yukarı bakacaktır.
Bir kaç soru sorduktan sonra, ‘Bundan 10 yıl sonra nasıl bir evde yaşamak isterdin?’ diye sorun, büyük ihtimal sağ yukarı veya sağa yana bakacaktır. Bir kaç soruyla bu konuyu pekiştirin.
Şimdi annelere veya babalara bir sır verelim. (öğrenciler bana kızacak) Diyelim ki oğlunuz eve geç geldi ve yalan söyleyip söylemedeğini anlamaya çalışıyorsunuz, ona hemen bir kaç gün önce gerçekten gittiği yerlerle ilgili soru sorun. Gözlerinin sola gittiğini göreceksiniz, şimdi de şüphelendiğiniz bir konu ile ilgili sorun, mesela ‘Bugün neredeydin?’ eğer yalan söylüyorsa büyük ihtimal sağ yukarı bakarak düşünecektir. Çünkü sağ yukarı bakmak kurgulamayı ifade eder. Ama dediğim gibi aşağıdaki bilgileri incelemeden asla kesin sonuca varmayın.
Yalan Makinesini Nasıl Kandırırsınız?
Amerika’da hala yaygın olarak kullanılan bu makine, özellikle FBI ve CIA’e yeni girecek kişilere sıklıkla uygulanıyor.
?Polygraph? denilen bir alet ile yalan makinesine girecek kişiye 4-6 adet sensör bağlanır. Bu sensörlerden gelen çeşitli sinyaller, dönmekte olan bir kağıdın üzerine grafik olarak kaydedilir. (aşağıdaki gibi)
Bu sensörlerle kişinin;
- Nefes alış hızı
- Nabzı
- Kan basıncı (tansiyonu)
- Terleme miktarını ölçülür.
İlk önce kişiye basit sorular sorulur. Adın ne? Yaşın kaç? Kaç kardeşsiniz? Bunlar yalan makinesindeki kişinin doğru cevap vereceği sorulardır ve doğru cevaplara göre grafikler incelenir ve not edilir. Yani yalan makinesindeki kişi doğru cevaplara xxx xxx gibi tepkiler vermiştir. Sonra asıl sorulara geçilir, eğer bu soruların cevaplarında doğru cevaplardaki verilerden çok farklı veriler ortaya çıkarsa demek ki kişi yalan söylüyor sonucuna varılır.
Peki yalan makinelerini kandıranlar nasıl kandırıyorlar? Bunun iki çeşidi var; Bazıları çok soğukkanlı insanlar oluyor, mesela Temel İçgüdü 1 filmindeki Share Stone’un canlandırdığı karakter gibi, bunlar profesyonel yalancı oldukları için yalan söylediklerinde değişim gözlenmiyor, doğru gibi reaksiyon veriyorlar.
İkinci yol ise (bunu FBI belgeselinde görmüştüm) doğru sorulara cevap verirken aşırı tepkiler vermek, örneğin adın ne diye sorulduğunda hızlı nefes alıp verişle cevap verirseniz, vücudunuzu heyecanlı, bir şey saklıyor gibi hareket ettirirseniz makine yalan söylediğinizde de aynı tepkileri alacağından yalan makinesi sizin üzerinizde etkili olmaz.
İyi Bir Gözlemci misiniz?
Eğer iyi bir gözlemci olursanız yalan makinesine gerek kalmaz, çünkü beden dili yalanla ilgili bir çok ipucu verir. Eğer insanların yalan söylediği konular ile ilgili onlara sorular sormaya başlarsanız sıkılmaya başlarlar ve beden dilleriyle bunu açık bir biçimde belli ederler.
Yalancı size kayıtsız görünmeye çalışır ama kayıtsız davranmaya alışık olmadığı için, nasıl davranması gerektiğini bilemez. Bu genellikle ölümcül bir ipucudur.
İnsanlar normalde öyle davranmamalarına rağmen kelimelerini geveliyor, cümlelerini veya kelimelerini tekrarlıyorsa, bu da önemli bir ipucudur.
Bir başka ipucuda gülümsemedir, insanlar yalan söylerken samimi bir şekilde gülümsemezler ve gülümsemelerinin sahte olduğu anlaşılır ama profesyonel yalancılar samimi gülümseyebilirler.
Son olarak yalan söyleyen birine, diyelim bir olay anlatıyor, anlattığı olayı tersten anlatmasını söyleyin. Beynimizin depolama kuralına göre bunu yapması çok zordur ve bu teknik sorgulamalarda kullanılan bir tekniktir.
Ve yalan konusunda uzmanlaşmak isterseniz size harika bir dizi önereceğim ismi
Lie to Me (
Bana Yalan Söyle) adından da anlaşılacağı gibi yalan ve bunları çözme üzerine kurulu bir dizi ve inanın sizi çok geliştirecek.
Sonradan eklenen bir not:Bu dizi
Paul Ekman‘ın çalışmalarından esinlenerek yapılmıştır. Paul Ekman’ın
sitesinde bu konularda bir çok kaynak bulabilirsiniz, ayrıca yüz okuma konusunda kendinizi
bu bağlantıdan test edebilirsiniz.
Uygulamaya geçmeden önce yazının en başındaki cümleyi tekrar okuyun ve neden paylaştığımı hatırlayın.
Sevgilerle, Hakan Mengüç
Erhan says:
çok güzel, sade ve açıklayıcı bir yazı olmuş. Bizlerle paylaştığınız için teşekkürler.
21 Kasım 2009 — 11:14
Merve says:
çok çok güzel teşekkürler Hakan bey
21 Kasım 2009 — 11:16
Adem says:
Birebir uygulamalarını Hakan’dan gördüğüm için ne kadar etkili olduğunu biliyorum. Teşekkürler Hakan.
21 Kasım 2009 — 11:59
nevzat says:
Güzel ve anlamlı bilgilendirme için çok teşekkür eder,iyi bir pazar günü dilerim
21 Kasım 2009 — 12:08
tekin Efe says:
Bilgi paylaştıkça güzeldir. size çok teşkkrlr.
21 Kasım 2009 — 12:17
Yeliz says:
Bu öğretici ve dikkat çekici paylaşım için teşekkürler
21 Kasım 2009 — 12:26
nagihan says:
çok teşekkürler sizden öğreneceğim çok şey olduğunu düşünüyorum.
21 Kasım 2009 — 12:36
deniz says:
:)) kandırmak mümkün değil hikaye yazmayalım :D
21 Kasım 2009 — 14:35
Siyah says:
Çok teşekkürler bu bilgileri bizlerle paylaştığınız için, en yakın zamanda seminerlerinizden birine katılmak istiyorum
21 Kasım 2009 — 14:39
Melisa Yüce says:
Çok teşekkürler Hakan bey…
21 Kasım 2009 — 14:41
İlkay Tercan says:
Hakancım yalan makinesini kandırmanın bir yolu daha var; Sorulan soruya soru ile ilgili olmayan düşünceler ile zihinsel yanıt vermek , örneğin içerisi karanlık mı gibi bir kontrol sorusuna karşılık, kaslarınızı gerginleştirin, zihninizden matematik çözün ya da çarpım tablosunu tekrarlayın, veya endişe verici düşünceler aklınıza getirin daha da basiti dilinizi ısırarak verdiğiniz tepkileri artırın…aslında makineyi alt etmek inanın çocuk oyuncağı-artık teknikleri bildiğiniz için-önemli olan testi yapan kşiyi aldatmak o kişi kesinlikle NLP ve beden dili uzmanı olacağı kesindir..:))
21 Kasım 2009 — 17:14
Canan says:
ah bilmez myiyim ben de şaırdım kaldım..
paylaşıma teşekkürler…
:))
21 Kasım 2009 — 19:18
hakanmenguc says:
İlkay önerilerin için çok teşekkürler…
21 Kasım 2009 — 22:12
fatoş says:
şu sağa sola bakma örneğini denedim hemen arkadaşlarımda gerçekten tuttu:) güzel bi paylaşım teşekkürler…
21 Kasım 2009 — 22:22
Melek Gökcan says:
Teşekkürler Hakan.
21 Kasım 2009 — 22:49
Buğra Öklen says:
acaba ayakkabıya küçük sivri bir taş parçası yada raptiye koyarak uyartı vermek yararlı oluyor mu makine üzernde? filmde görmüştüm :D
21 Kasım 2009 — 23:49
hakanmenguc says:
uygulamaya geçmen harika fatoş :)
evet yararlı olur Buğra :)
ayrıca herkese ben de teşekkür ediyorum.
22 Kasım 2009 — 00:03
annen says:
okumalısın pisim
22 Kasım 2009 — 09:14
şenay says:
sizi keyifle takip ediyorum.
22 Kasım 2009 — 09:15
eskişehirrrrr says:
gercekten sizden öğreneceğimz çok şey var..
teşkkr edrm.. daima sevgiyle kalın..
22 Kasım 2009 — 13:57
nail says:
teşekkürlerr…..:))
23 Kasım 2009 — 09:42
heyyt açılın says:
çok hoş
23 Kasım 2009 — 23:25
ender says:
çok teşekkürler
25 Kasım 2009 — 23:59
Sisi says:
denemek istiyorum ya suç mu işlesem
28 Kasım 2009 — 11:52
hakanmenguc says:
gerek yok, yalan makinesi olan bir labaratuara git, onlarla bir yemeğine iddiaya gir, onlar kazanırsa en fazla bir yemek parası kaybedersin.
29 Kasım 2009 — 14:18
bUSE says:
çok teşekkürler
29 Kasım 2009 — 17:11
AySu says:
(:iyi bir yazı gerçekten iyi ki facebook ta bu gruba katılmışım :)
04 Aralık 2009 — 18:03
Hasan Hüseyin says:
teşekkürler bilgilendik.
14 Mayıs 2011 — 17:14
peri says:
Bu filmi nasıl izleyebilirim ?
20 Ekim 2011 — 12:42
hakanmenguc says:
örnek bir bölüm: http://www.dizihd.com/lie-to-me-2-sezon-11-bolum-izle-hd
diğerlerini de internetten bulabilirsiniz.
20 Ekim 2011 — 12:45