Bildiğiniz gibi Mesnevi’nin dili Farsça’dır ve şu anda Farsça İran’ın resmi dilidir. Özellikle Eski Türkçe’de (Osmanlıca) Farsça kelimelerle çok sık karşılaşırız. Örneğin namaz kelimesinin herkes Arapça olduğunu zanneder fakat namaz kelimesi Farsça’dır. Kur’an’da ‘namaz’ diye bir kelime yoktur, bizim namaz diye çevirdiğimiz kelime Kur’an’daki ‘salat’ kelimesidir. Bugünkü Türkçe’de kullandığımız dini kelimelerin büyük bir kısmı Farsça’dır.
Mevlana İran’dan babası ile Konya’ya geldiğinde Anadolu Selçuklu Devleti’nin de resmi dili Farsça’ydı. Mevlana’nın bütün eserleri Farsça’dır. Ve en önemli eseri Mesnevi’yi 60 yaşından sonra yazmıştır.
Peki Mesnevi hangi sözle başlar?
İran’da Beşno ez ney diye başladığı savunulur. İran’daki Mesnevi’ler de ‘Beşno ez ney’ diye başlar.
Türkiye’de ise ‘Bişnev in ney’ diye başlar. Büyük neyzen Niyazi Sayın’da ‘Bişnev in ney’ diye başladığını savunur. Murat Bardakçı Konya’da bulunan en eski Mesnevi nüshasında ‘bişnev in ney’ diye yazdığını söyler. Peki iki başlangıç arasındaki fark ne?
Bişnev in ney – Dinle bu neyi
Beşno ez ney- Dinle neyden
Her ne kadar aralarında bir fark olmasa da, böyle büyük insanların eserlerinin bir harfi dahi çok önemlidir.
Peki neden Mesnevi ‘beşno’ yani ‘dinle’ diye başlar. Onu da bir sonraki yazımda paylaşacağım.
