Kalbin temizse hikayen mutlu biter!

Yalan Makinesi Nasıl Kandırılır? Bir İnsanın Yalan Söylediği Nasıl Anlaşılır?

İlk önce uyarmayalım, bu konu bilgilendirme amaçlıdır ve yazıyı yazış amacım aynı kumarhaneler yazımda olduğu gibi bu konulardan haberdar olmanız içindir. …

Gözler Yalan Söylemez mi?

Bilmeniz gereken ilk konu insanların göz erişim ipuçlarıdır. İnsanların %90’ı geçmişi hatırlamak için gözlerini sola, gelecekle ilgili bir plan içinse gözlerini sağa çevirip düşünürler.

NLP kitaplarında bu konuyla ilgili yığınla bilgi gözler_yalanbulabilirsiniz, ben çok kısa geçeceğim. Bu yöntemden yararlanmak için ilk önce onları test etmelisiniz, mesela şimdi hemen deneyebilirsiniz. Şu an evde olan birine gidin ve; ‘İlk okulunun adı neydi?’ diye sorun ve nereye baktığını kontrol edin. ‘İlk taşındığınız evin rengi neydi?’ diye sorun, büyük ihtimal sol yukarı bakacaktır.

Bir kaç soru sorduktan sonra, ‘Bundan 10 yıl sonra nasıl bir evde yaşamak isterdin?’ diye sorun, büyük ihtimal sağ yukarı veya sağa yana bakacaktır. Bir kaç soruyla bu konuyu pekiştirin.

nlp_goz_erisim_ipuclari

Şimdi annelere veya babalara bir sır verelim. (öğrenciler bana kızacak) Diyelim ki oğlunuz eve geç geldi ve yalan söyleyip söylemedeğini anlamaya çalışıyorsunuz, ona hemen bir kaç gün önce gerçekten gittiği yerlerle ilgili soru sorun. Gözlerinin sola gittiğini göreceksiniz, şimdi de şüphelendiğiniz bir konu ile ilgili sorun, mesela ‘Bugün neredeydin?’ eğer yalan söylüyorsa büyük ihtimal sağ yukarı bakarak düşünecektir. Çünkü sağ yukarı bakmak kurgulamayı ifade eder. Ama dediğim gibi aşağıdaki bilgileri incelemeden asla kesin sonuca varmayın.

Yalan Makinesini Nasıl Kandırırsınız?

Amerika’da hala yaygın olarak kullanılan bu makine, özellikle FBI ve CIA’e yeni girecek kişilere sıklıkla uygulanıyor.

?Polygraph? denilen bir alet ile yalan makinesine girecek kişiye 4-6 adet sensör bağlanır. Bu sensörlerden gelen çeşitli sinyaller, dönmekte olan bir kağıdın üzerine grafik olarak kaydedilir. (aşağıdaki gibi)

yalan_makinesi_grafikleri

Bu sensörlerle kişinin;

  • Nefes alış hızı
  • Nabzı
  • Kan basıncı (tansiyonu)
  • Terleme miktarını ölçülür.
yalan_makinesi
Peki yalan makinelerini kandıranlar nasıl kandırıyorlar? Bunun iki çeşidi var; Bazıları çok soğukkanlı insanlar oluyor, mesela Temel İçgüdü 1 filmindeki Share Stone’un canlandırdığı karakter gibi, bunlar profesyonel yalancı oldukları için yalan söylediklerinde değişim gözlenmiyor, doğru gibi reaksiyon veriyorlar.
İkinci yol ise (bunu FBI belgeselinde görmüştüm) doğru sorulara cevap verirken aşırı tepkiler vermek, örneğin adın ne diye sorulduğunda hızlı nefes alıp verişle cevap verirseniz, vücudunuzu heyecanlı, bir şey saklıyor gibi hareket ettirirseniz makine yalan söylediğinizde de aynı tepkileri alacağından yalan makinesi sizin üzerinizde etkili olmaz.
İyi Bir Gözlemci misiniz?

Eğer iyi bir gözlemci olursanız yalan makinesine gerek kalmaz, çünkü beden dili yalanla ilgili bir çok ipucu verir. Eğer insanların yalan söylediği konular ile ilgili onlara sorular sormaya başlarsanız sıkılmaya başlarlar ve beden dilleriyle bunu açık bir biçimde belli ederler.
yalan_pinokyo
Yalancı size kayıtsız görünmeye çalışır ama kayıtsız davranmaya alışık olmadığı için, nasıl davranması gerektiğini bilemez. Bu genellikle ölümcül bir ipucudur.
İnsanlar normalde öyle davranmamalarına rağmen kelimelerini geveliyor, cümlelerini veya kelimelerini tekrarlıyorsa, bu da önemli bir ipucudur.
Bir başka ipucuda gülümsemedir, insanlar yalan söylerken samimi bir şekilde gülümsemezler ve gülümsemelerinin sahte olduğu anlaşılır ama profesyonel yalancılar samimi gülümseyebilirler.

yalan_nasil_anlasilir

Son olarak yalan söyleyen birine, diyelim bir olay anlatıyor, anlattığı olayı tersten anlatmasını söyleyin. Beynimizin depolama kuralına göre bunu yapması çok zordur ve bu teknik sorgulamalarda kullanılan bir tekniktir.
Ve yalan konusunda uzmanlaşmak isterseniz size harika bir dizi önereceğim ismi Lie to Me (Bana Yalan Söyle) adından da anlaşılacağı gibi yalan ve bunları çözme üzerine kurulu bir dizi ve inanın sizi çok geliştirecek.
lie_to_me
Sonradan eklenen bir not:Bu dizi Paul Ekman‘ın çalışmalarından esinlenerek yapılmıştır. Paul Ekman’ın sitesinde bu konularda bir çok kaynak bulabilirsiniz, ayrıca yüz okuma konusunda kendinizi bu bağlantıdan test edebilirsiniz.
Uygulamaya geçmeden önce yazının en başındaki cümleyi tekrar okuyun ve neden paylaştığımı hatırlayın.
Sevgilerle, Hakan Mengüç